Nauka ortografii to często trudna i żmudna praca, szczególnie jeśli chodzi o uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (dysortografia,dysleksja). Nawet dla osób nie przejawiających powyższych dysfunkcji rozwojowych, niejednokrotnie zapamiętanie pisowni trudniejszych ortogramów stanowi spory swojej kilkuletniej pracy z uczniami dyslektycznymi wypracowałam kilka sposobów, które - na podstawie moich obserwacji - ułatwiają im przyswajanie pisowni wyrazów, szczególnie w sytuacji, gdy nie można jej uzasadnić żadną ortograficzną regułą. Większość metod opiera się na wykorzystaniu zasad związanych ze specyfiką działania ludzkiego umysłu oraz elementów technik pamięciowych, opartych w szczególności na tworzenia skojarzeń. Oto kilka sprawdzonych sposobów , które wykorzystuję w swojej pracy .1. Skojarzenia ortograficzne. Powyższa metoda opiera się na wykorzystaniu swego rodzaju obrazów mentalnych tworzonych w umyśle ucznia. Powstające w ten sposób wizualizacje , uruchamiają prawą półkulę i w ten sposób ułatwiają zapamiętywanie pisowni słów, absorbując dodatkowe zmysły oraz wyobraźnię. W początkowej fazie wprowadzania tej metody nauczyciel sam powinien podać uczniowi kilka konkretnych przykładów tworzenia skojarzeń ortograficznych, a następnie zachęcać go do samodzielnego wymyślania tego typu asocjacji. Przykłady :* „But” - piszemy przez „u” otwarte, bo ma on otwór na nogę (na podobnej zasadzie – tzn. ze względu na otwór - można zapamiętać np. słowa „guzik”, „rurka”, „kubek”, „butelka”). * „Król” - piszemy przez „ó” zamknięte, bo insygnia władzy królewskiej to okrągłe jabłko i proste berło, tak jak kółko i kreska w głosce „ó”.* „Ogórek” – piszemy przez okrągłe „ó” zamknięte, bo możemy go pokroić na okrągłe plasterki, a ogonek przypomina kreskę nad „ó”. * ”Hełm” – piszemy przez samo „h” (a więc głoskę złożoną z jednej litery), bo na głowę zakładamy jeden hełm.* „Hulajnoga ” – piszemy także przez samo „h” (jedna litera), bo jest to pojazd jednośladowy. 2. Tematyczne rodzinki pisowni całych zestawów wyrazowych można sobie ułatwić wykorzystując metodę łączenia ich w grupy :a) Wyrazy z głoską „h” można połączyć w następujące grupy : - „h” hałasujące (np. hałas, harmider, huk, helikopter, huragan) - „h” huśtające się” (np. huśtawka, hamak, wahadło)- „h” historyczno – bohaterskie” (bohater, heros, hetman, hrabia, husarz, hołd, husaria, Herkules)- „h” hultajskie (hultaj, hołota, alkoholik, hulanka, heca) b) Nazwy ubrań zawierające głoski „ó” lub „u” .- Wszystkie nazwy części ubrań piszemy przez „u” (np. kurtka, buty, futro, pulower, kaptur, fartuch, koszula, kożuch, bluzka) za wyjątkiem słowa „spódnica” pisanego przez „ó”. c) Wyrazy związane z tuszą człowieka Całą grupę wyrazów związanych z tuszą człowieka piszemy przez „u” : gruby, chudy, szczupły, tłusty, schudnąć, zeszczupleć. d) Nazwy ubrań zawierające głoski „ó” lub „u” .Wszystkie nazwy warzyw piszemy przez „u” ( buraki, cebula, pietruszka, kapusta) za wyjątkiem słowa „ogórek”. 3. Zapamiętywanie słów na zasadzie niektórych wyrazów można też zapamiętać łącząc je w pary na zasadzie przeciwieństw lub różnych znaczeń , tworząc przy tym odpowiednie skojarzenia. Przykłady :* „Chciwy – hojny”„Hojny” oddał jedną literkę (głoskę „c”), a „chciwy” ją zabrał* „Morze – plaża” „Morze” - miejsce wypełnione wodą ( a więc jest tu mokro) piszemy odwrotnie niż „plaża” - miejsce suche. Wyraz „morze” łatwo zapamiętać, bo tłumaczy go zasada wymienności (rz → r ). Z kolei dla dodatkowego ułatwienia zapamiętania wyrazu „plaża”, kropkę nad głoską „ż” można skojarzyć z ziarenkami piasku. * Chart (pies) – hart (np. ducha) Słowo „chart” odnosi się do rasy psa mającego dwie pary łap (tak jak dwie litery w głosce „ch”). Z kolei słowo „hart” odnosi się np. do ducha, a ducha - inaczej duszę - człowiek ma tylko jedną (tak jak jedna litera w głosce „h”). O ile zaprezentowane powyższe metody służą do zapamiętywania pojedynczych słów lub grup wyrazów, to dzięki wykorzystywaniu odpowiednich technik pamięciowych można ułatwić uczniom również zapamiętywanie całych zasad ortograficznych. Przykład : sposób na zapamiętanie spółgłosek po których piszemy „rz”.- Spółgłoski : b, d, p, g zapamiętujemy w ten sposób, iż prosimy ucznia, aby narysował cztery małe kółka (brzuszki liter), a następnie dorysował do nich kreski z wszystkich możliwych stron tj. do góry po prawej i lewej stronie ( ® otrzymujemy spółgłoski „b” i „d”) oraz na dole po prawej i lewej stronie ( ® otrzymujemy spółgłoski „p” i „g” - Pozostałe 5 spółgłosek tj. k, w, j, ch, t zapamiętujemy metodą twórczego zdania (odmiana metody akronimu), układając zdanie w którym kolejne słowa rozpoczynają się od tych spółgłosek, np. :Krowa Wojtka jadła chrupiącą wskazane, aby zdanie było ułożone przez samego ucznia z zaznaczeniem, iż im bardziej będzie ono śmieszne , dziwne czy zaskakujące, tym łatwiej zostanie zapamiętanie. Mam nadzieję, iż zaprezentowane przeze mnie sposoby zapamiętywania pisowni różnych ortogramów ułatwią zmagania z naszą polską ortografią nie tylko uczniom , ale i pracującym z nimi nauczycielom. Być może staną się również inspiracją do wymyślania własnych powodzenia !

Opinie naszych użytkowników Pragnę serdecznie podziękować za wspaniałe pomysły i ciekawe materiały z których korzystam już od jakiegoś czasu w pracy z dziećmi. Wasza strona jest po prostu fantastyczna(...) Agnieszka K. Wczoraj byłam bezradna jak pomóc mojemu dziecku w nauce tabliczki mnożenia. A dzisiaj jestem szczęśliwa, że dzięki Pani pomocy, mojemu dziecku udało się ruszyć z miejsca. Beata z Łodzi Bardzo często korzystam z serwisu Jest świetny, kapitalny, rozwija wyobraźnię, kreuje osobowość, rozwija zainteresowania :) Dziękuję. Elżbieta J., mama i nauczycielkaCzytaj inne opinie » W 2020 r. otrzymał NAGRODĘ GŁÓWNĄ w konkursie ŚWIAT PRZYJAZNY DZIECKU, w kategorii: Internet. Organizatorem konkursu jest: Komitet Ochrony Praw Dziecka. Na skróty: Chcesz otrzymywać informacje o nowych materiałach edukacyjnych dla dzieci? Zobacz również: inne ćwiczenia ortograficzne dla dzieci karty pracy ucznia ćwiczenia językowe, ortograficzne i inne na motywach bajek ćwiczenia językowe różne językowe łamanie głowy TYSIĄCE materiałów edukacyjnych ZERO irytujących treści i reklam dla rodzica: SPOKÓJ I WYGODA dla dziecka: RADOŚĆ z własnych osiągnięć BEZPIECZNA NAUKA i ZABAWA w jednym :) Bo KAŻDE dziecko jest mądre i inteligentne. Trzeba tylko dać mu szansę. ↑Do góry

Zasady pisowni U i Ó W języku polskim samogłoska u może występować w dwóch różnych formach. Pierwsza z nich to u, potocznie zwane „u otwartym” lub „u zwykłym”. Druga z nich to ó, często określane jako „u zamknięte” lub „o kreskowane”. Podział ten pochodzi z czasów bardzo zamierzchłych, kiedy język polski dopiero się kształtował. Mówimy tutaj jeszcze o pierwszym tysiącleciu naszej ery. Pisownia u oraz ó niejednokrotnie sprawia dużą trudność, nie tylko obcokrajowcom, ale również i ludziom, którym zależy na perfekcyjnym opanowaniu języka polskiego w mowie i w piśmie. Poniżej przedstawiamy zasady, których znajomość powinna ułatwić nam odpowiednie używanie obu form głoski u. Kiedy piszemy ó Ó należy zapisać: kiedy w różnych formach pokrewnych lub w formach fleksyjnych tego samego wyrazu ó wymienia się na o oraz e, na przykład: pióro-pierze, dróżka-droga, móc-mogę, kiedy ó występuje w rdzeniach czasowników formy jednokrotnej, natomiast w formie wielokrotnej wymienia się na a, na przykład: wrócić-wracać, skrócić-skracać, w wyrazach zaczynających się na ó – jest ich na tyle niedużo, że warto je zapamiętać, są to na przykład: ósemka, ów, ówczesny, ówdzie, ósmy, w przyrostkach -ów, -ówka, -ówna, na przykład: klasówka, Nowakówna; wyjątki od tej reguły to: skuwka, zasuwka, odkuwka, przesuwka, zakuwka, wsuwka, w cząstce -ów, która jest jednocześnie końcówką dopełniacza liczby mnogiej w rzeczownikach rodzajów męskiego, np.: patronów, muchomorów, w wyrazach historycznych, na przykład: król, chór, góra. Warto również zapamiętać, że ó nigdy nie występuje na końcu wyrazów. Zasady pisowni u W języku polskim u powinniśmy zapisać: na początku większości wyrazów, na przykład: udo, udzielać, umowny, na końcu wyrazów, na przykład: ranku, Marku, zeszytu, w wyrazach w czasie teraźniejszym, zakończonych na -uję, -ujemy, -ujesz, -ujecie, -uje, -ują, na przykład: zapisują, hoduje, kujesz, zawsze, kiedy nie da się uzasadnić pisowni ó. Istnieją również wyrazy, w których należy zapisać u, mimo że na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że poprawną formą byłoby ó, na przykład: maluję, malunek – pomimo pokrewieństwa z wyrazem malować, wskazane jest tu zapisanie u, ponieważ jest ono częścią stałej końcówki.

Pisownia “ó” – zasady “ó” – jak zapamiętać? Piosenką i wierszem! 4 zasady pisowni “ó” – piosenką i wierszem Słowa: Żaneta Laps Wykonanie: Weronika Taraska Oto zasady, dzięki którym, koleżanko i kolego, Zapamiętasz pisownię ó zamkniętego. Zasady są cztery, jak cztery pory roku, Nauczymy się ich teraz krok po kroku. Zasada pierwsza: ó zamknięte piszemy, Kiedy w wyrazach wymieniamy: ó na o, ó na a, ó na e. Bardzo proste! 2. Zasada druga: ó zamknięte piszemy, Kiedy pewne zakończenia widzimy: -ów jak Kraków – miasto wspaniałe; -ówna jak Nowakówna – dziewczyna poznana; -ówka jak kartkówka – przez dzieci pisana; -ówek jak ołówek – do rysunków potrzebny; -Ów, -ówna, -ówka, -ówek – Ó kreskowane pasuje do tych słówek. Ale uważaj na skuwkę, wsuwkę i zasuwkę, Rusz przy nich główkę i przez u otwarte zapisuj je, Gdyż wyjątkami są nazywane. 3. Zasada trzecia mówi o początkach, Rzadko tam ó zamknięte możemy spotkać, Jedynie w wyrazach: ów, ówdzie, ówczesny i ósmy, Owa zasada tu i ówdzie, ówcześnie jest spotykana, Ósmoklasistom też jest znana. ów, ówdzie, ówczesny i ósmy. 4. Czwarta zasada jest najmniej przyjemna, Bo mówi, że pewne wyrazy trzeba po prostu zapamiętać, Trudno wytłumaczyć je innymi zasadami, Więc na pamięć je po prostu wkuwamy: Żółty żółw kłóci się z córką, I z jaskółką, i z wiewiórką Różnych kłótni jest on królem. Wróbel trąca go swym piórem, -Jesteś próżniak! Kłótnie różne! Chór przepiórek wróży mu źle: Nie kłóć się, tchórzliwy żółwiu! Wysłuchaj piosenki!

Zgbiony ołwek ( z ó i u)W dom państwa Nowakw hk, zgrzyt i rmor. Powd? Zgbiony ołwek Jstynki. Wcale nie taki zwykły ołwek. Ma przecież gmkę do mazania i rżowy paseczek na środk, no i towarzyszył dziewczynce podczas szkolnego ślbowania. W poszkiwania zaangażowani byli wszyscy domownicy. Tatś sprawdził kchnię. Mamsia rozejrzała się po korytarz, i zajrzała na płki w łazience. Zzia, młodsza crka Nowakw, dokładnie rozglądała się, czy ołwek nie leży na jednej z podłg . No i jeszcze Pszek, dzielny pies o niezawodnym zmyśle węch, ktry szkał trop. Minęło ponad pł godziny. Przeswano meble, wyswano szflady, zaglądano pod łżka. Nie przyniosło to żadnych efektw. Mama postanowiła nawet, że gdy pjdzie do pobliskiego sklep, kpi nowy ołówek oraz dże pdło smakołykw na poprawę hmor. Pozostało tylko sporządzić listę zakpw. Jakież było zdziwienie mamy, kiedy wśrd swoich przyborw do pisania znalazła ołwek Jstynki. A skąd on się tam wziął? O to msielibyście zapytać tatę, ktry często zapomina odkładać rzeczy na swoje miejsce. Na szczęście mamsia nie zapomniała o zakpach i pod wieczr cała rodzina zajadała pyszne ckierki i ciastka. Ilość literek do wstawienia: 20 Poprawne odpowiedzi: 0 Nieprawidłowe odpowiedzi: 20 Pola zaznaczone kolorem czerwonym oznaczają odpowiedź błędną. Masz 0% prawidłowych odpowiedzi. Wskazałeś mniej niż połowę poprawnych odpowiedzi. Niestety dyktando nie będzie zaliczone. Powinieneś obowiązkowo powtórzyć zasady ortograficzne, których dotyczy powyższy tekst, a następnie spróbować jeszcze raz uzupełnić dyktando. Nieco pracy przed Tobą, ale na pewno się opłaci. Wskazałeś mniej niż 60% procent poprawnych odpowiedzi. Ten wynik nie pozwala na zaliczenie dyktanda. Polecamy powtórzyć zasady ortograficzne, których dotyczy powyższy tekst, a następnie spróbować jeszcze raz uzupełnić dyktando. Wysiłek z pewnością zaprocentuje. Wynik, który uzyskałeś pozwala na zaliczenie dyktanda, ale nadal nie jest to satysfakcjonujący rezultat. Sugerujemy wrócić do zasad ortograficznych, których dotyczy powyższy tekst, a następnie spróbować zmierzyć się z dyktandem po raz drugi. Całkiem nieźle Ci poszło. Jeśli chcesz, by liczba poprawnych odpowiedzi była jeszcze większa, wróć do zasad ortograficznych, których dotyczy powyższy tekst i spróbuj jeszcze raz uzupełnić dyktando. Ponad 80% poprawnych odpowiedzi to naprawdę satysfakcjonujący rezultat. Jeśli jednak nie chcesz spocząć na laurach, powtórz zasady ortograficzne, których dotyczy powyższy tekst i popraw swój wynik. Gratulujemy! Dyktando uzupełniłeś bezbłędnie. Wygląda na to, że zasady ortograficzne, których dotyczy powyższy tekst, masz w małym palcu. Jeśli jednak Ci mało, możesz spróbować swoich sił z innymi dyktandami dostępnymi na stronie.

Wyrazy na literę Ó Z poniższej listy wybierz jakiej długości słowa na literę Ó Cię interesują. Słowa na literę Ó są raczej rzadkością w słowniku wyrazów polskich. Litera „Ó”, czyli innymi słowy „O” kreskowane, „U” kreskowane albo „U” zamknięte to dwudziesta pierwsza litera alfabetu polskiego. Niegdyś w naszym języku oznaczała iloczas (czyli zjawisko opisane jako prozodyjne, które charakteryzuje się różnicą długości trwania sylab lub głosek). Następnie długie „o” przeistoczone zostało w pochylone „o” (jako głoska pomiędzy O a U). Później natomiast wymowa zaczęła być przekształcana w „U”, aż do finalnego zrównania wymowy w języku, który znamy po dzień dzisiejszy. Jeśli zaś chodzi o zapis, ten nadal pozostaje odmieniony przez „ó” i „u”, co potrafi prowadzić do problemów wynikających z różnic, które znajdziemy w ortografii niektórych wyrazów w słowniku Polskim. Historia literki „ó” w polskich książkach pojawia się w roku 1654. Pierwotnie literkę „ó” znajdziemy w drukach, które pochodzą z drukarni Akademii Zamojskiej. Warto nadmienić, że różnica w wymowie zarówno „ó” jak i „u” do dziś zachowała się w niektórych gwarach, między innymi w gwarze góralskiej, cieszyńskiej, żywieckiej i tym podobnych. Na samym Podhalu wymowa potrafi być nieco zbliżona co C niż do U. Idealnym tego przykładem są słowa takie jak Bug i Bóg, czy też lud i lód. Owe słowa wymawia się w zupełnie inaczej w tych gwarach, skutkiem czego nie potrzebujemy znać sensu całego zdania aby stwierdzić, czy mowa jest o „Bugu” czy „Bogu”. Jeśli zaś chcielibyśmy usłyszeć konkretny przykład brzemienia głoski „ó”, wystarczy posłuchać piosenek folkowych, czyli dla przykładu Golca uOrkiestry. 2 literowe słowa na Ó 3 literowe słowa na Ó 4 literowe słowa na Ó 5 literowe słowa na Ó 6 literowe słowa na Ó 7 literowe słowa na Ó 8 literowe słowa na Ó 9 literowe słowa na Ó 10 literowe słowa na Ó 11 literowe słowa na Ó 12 literowe słowa na Ó 13 literowe słowa na Ó 14 literowe słowa na Ó 15 literowe słowa na Ó

Ó i U – zasady pisowni W polszczyźnie samogłoska U (tylna, zaokrąglona) ma dwie formy zapisu. Mowa tu o Ó (zwanym często „O kreskowanym” lub „U zamkniętym”) oraz U (zwanym „U otwartym”). Taki stan rzeczy wynika ze zmian historycznych. By nieco bliżej poznać te procesy, trzeba przenieść się do okresu, w którym w naszym języku występowały jeszcze jery, zapisywane graficznie jako ь (miękki) i ъ (twardy), a układem głosek rządziło prawo otwartej sylaby. Zgodnie z tą zasadą każda zgłoska musiała kończyć się samogłoską lub półsamogłoską. Półsamogłoskami (ze względu na skrócony czas wymowy) były właśnie jery. W wyrazach, które dzisiaj kończą się spółgłoską, historycznie na końcu występowały jery słabe. Np. mrozъ (mróz), lodъ (lód). Najprawdopodobniej w XI stuleciu nastąpił zanik jerów. Konsekwencjami były m. in. powstanie E ruchomego oraz wzdłużenie zastępcze. W wyniku drugiego procesu doszło do wydłużenia czasu artykulacji samogłoski tworzącej sylabę poprzedzającą tę, w której występował jer. Np. mrõz, lõd. W XVI stuleciu w języku polskim zanikł iloczas (rozróżnienie na długie i krótkie samogłoski). Wtedy to długie õ zaczęło upodabniać się do dzisiejszej głoski U. W użyciu został jednak zapis historyczny, czyli Ó oznaczające pochylone O. Przykłady: mróz, lód. Zasady pisowni Ó W języku polskim Ó piszemy: W formach fleksyjnych lub pokrewnych dochodzi do wymiany Ó na O i E. Przykłady: wór – worem, lód – lodu, pióro – pierze, plótł – pleść. Gdy występujące w rdzeniach czasowników formy jednokrotnej Ó w formie wielokrotnej wymienia się na A. Przykłady: mówić – mawiać, zwrócić – zwracać, przewrócić – przewracać. W przyrostku -ów będącym końcówką dopełniacza liczby mnogiej rzeczowników rodzaju męskiego. Przykłady: komputerów, samochodów, zeszytów. W przyrostkach -ów, -ówka, -ówna. Przykłady: Kraków, Raków, kartkówka, żarówka, Nowakówna. Wyjątkami są wyrazy: zasuwka, wsuwka, skuwka, zakuwka, okuwka, odkuwka, przesuwka. Zawarte w nich U nie jest częścią przyrostka, lecz rdzenia: zasuwać, wsuwać, skuwać, zakuwać, okuwać. W nielicznych wyrazach zaczynających się na Ó. Przykłady: ósmy, ósemka, ówdzie, ówczesny. W wyrazach, w których występowanie Ó da się uzasadnić historycznie. Przykłady: chór, góra, król itd. Bardzo ważną zasadą, o której należy pamiętać, jest niewystępowanie Ó na końcu wyrazów. Zasady pisowni U W języku polskim U piszemy: W wielu przyrostkach, głównie tych o charakterze zdrabniającym: -uch, -uchna, -uchny, -ula, -ulek, -uleńka, -ulka, -ulo, -unek, -unia, -uńcia, -us, -usia, -uszek, -uszka, -uszko, -uś, -uśki, -utki. Przykłady: dzieciuch, córunia, tatunio, maluszek, złociutki, miluśki, dziadziuś. W formach czasu teraźniejszego zakończonych na -uję, -ujesz, -ujemy, -ujecie itp. Przykłady: dziękuję, pakuję, dziękujesz, pakujesz, dziękujemy, pakujemy, dziękujecie, pakujecie. Na początku i na końcu wielu wyrazów, np. uwaga, udo, uczynek, zamku, ganku, poranku. We wszystkich tych sytuacjach, kiedy pisownia Ó nie ma uzasadnienia. Warto zapamiętać, że w formach takich, jak np. malunek, maluję, malujący, napiszemy U pomimo pokrewieństwa z formą bezokolicznika malować. U jest bowiem częścią stałej końcówki. Ważnymi przykładami są również czasowniki kuć, psuć i snuć. W nich także napiszemy U, chociaż są spokrewnione ze słowami kowal, psować (forma dawna) i osnowa. Mamy tu do czynienia jeszcze z prasłowiańską obocznością u : -ow. Bardzo dobrze widoczna jest ona w czasownikach zakończonych w bezokoliczniku na –ować, które w czasie teraźniejszym przyjmują np. końcówkę -uję. Przykład: hamować : hamuję.

Przejdź do zawartości AplikacjaZasady ortograficzneNasz blogKontakt Zasady pisowni „ó” i „u” W języku polskim samogłoskę U możemy zapisać na dwa różne sposoby. Jako U potocznie zwane otwartym (zwykłym), oraz jako Ó tzw. zamknięte (kreskowane). Kiedy używamy „U”, a kiedy „Ó”. „Ó” piszemy w następujących okolicznościach: – kiedy „Ó”, wymienia się na O, E lub A np. pióro-pierze, wzór-wzory, powrót- wracać – w wyrazach kończących się –ów, -ówka, -ówna np. żarówka, klasówka, psów, batonów, Barówna, Woźniakówna. Wyjątkami od tej reguły są wyrazy zasuwka, skuwka, zakuwka, wsuwka. Wynika to z faktu, iż „u” nie jest w ich przypadku częścią przyrostka, a rdzenia wyrazu: zasuwka-zasuwać, skuwka-skuwać, zakuwka-zakuwać, wsuwka-wsuwać. -„ó” nigdy nie występuje na końcu wyrazu „U” piszemy w następujących okolicznościach: – zawsze na końcu wyrazu np. telefonu, kartonu – na początku większości wyrazów np. ukarać, uczynek, upominek. Istnieją wyjątki od tej reguły np. ówczesny, ósmy, ósemka. – gdy wyraz ma końcówkę –uje, -ujesz, -ujecie, -ujemy, -uję, – ują np. pracuje, pracujesz, pracujecie, pracujemy, pracuję, pracują – gdy wyraz kończy się na: -uch (brzuch), -uchna (Kostuchna), -uchny (złociuchny), -ula (kaniula), -ulek (szpulek), -uleńka (babuleńka), -ulka (szpulka), -ulo (mężulo), -un (harpun), -unek (meldunek), -unia (córunia), -usia (mamusia), -us (prymus), -uszek (okruszek), -uszka (poduszka), -uszko (jabłuszko), -uś (wnuś), -uśki (maluśki), -utki (malutki). Dyktanda z „ó” i „u” Zasady pisowni „rz” i „ż” W języku polskim funkcjonują dwie formy zapisu głoski Ż. Może więc ona być zapisywana jako „Ż”, bądź „RZ”. Współcześnie nie słyszymy różnicy w wymowie, jednakże kiedyś inaczej wymawiano każdą z tych głosek. Pozostałością po tym są już wyłącznie dwie formy zapisu, stosowane współcześnie w pisowni języka polskiego. „Ż” używamy w następujących sytuacjach: – gdy w wyrazach pokrewnych lub odmianie wymienia się na: G (książka-księga, możesz-mogę), DZ (koleżanki-koledzy, mosiężny -mosiądz), H (watażka-wataha, drużyna-druh), S (mężczyzna-męski, niżej-nisko) Z (obrażony-obraza, każę-kazać), ZI(wożę-wozić, mrożę-mrozić) , Ź (grożę-groźba, zakażony-zakaźny) – „Ż” często występuje po literach R, L, oraz Ł np. lżyć, rżeć , małż Istnieją wyjątki jak np. współrzędne – po literze N w wyrazach zapożyczonych np. inżynier, branża, lonża – w partykułach np. jakże, jakiż, takiż, bodajże, niechajże – w wyrazach rodzimych np. gżegżółka, mżawka, wżdy „RZ” używamy w następujących sytuacjach: – gdy w wyrazach pokrewnych lub odmianie wymienia się na: R (mierzyć-miara, parzyć-para) – w zakończeniach wyrazów –arz (piłkarz), -erz (kuśnierz), -mierz (szermierz), -mistrz (burmistrz) – po spółgłoskach B (brzuch, brzęczenie), CH (chrząszcz, chrząkać), D (drzewo, drzemka), G (grządka, grzebać), J (ujrzeć, spojrzenie), K (krztusić, krzątać), P (przybory, przedmiot), T (trzon, trzpień), W (wrzątek, wrzeciono). Wyjątki : babsztyl, kształt, odszkodowanie Dyktanda z „rz” i „ż” Zasady pisowni „h” i „ch” Spółgłoskę H w języku polskim zapisujemy na dwa sposoby. Jako „H” lub „CH”. „CH” piszemy gdy: – w wyrazach pokrewnych lub odmianie wymienia się na SZ (machina-maszyna, mech-meszek, ucho-uszko, grzech-grzeszek) – na końcu wyrazu np. węch, groch, puch. Wyjątkiem są obcojęzyczne nazwy własne, w których zachowana zostaje oryginalna pisownia np. Utah. – po spółgłosce S np. schnąć, schludny, schowek. Wyjątek stanowią wyrazy, w których zestawienie SH czyta się jako SZ np. show. – w wyrazach rozpoczynających się na chalko- (chalkograf , chiro- (chiromancja), choreo- (choreografia), chrono- (chronologiczny), chryzo- (chryzofit). „H” piszemy kiedy: – w wyrazach pokrewnych lub odmianie wymienia się na G, Ż lub Z np. wahać- waga, druh-drużyna, błahy-błazen – w wyrazach rozpoczynających się na hekto- (hektopaskal), helio- (heliocentryczny), hetero- (heterotroficzny), higro- (higrometr), hiper- (hipertoniczny), hipo- (hipotoniczny), homeo- (homeopatyczny), homo- (homogenizowany), hydro- (hydrolog) Dyktanda z „ch” i „h” Pozostałe zasady pisowni W języku polskim znajdują się również inne zasady pisowni – ą/om/on, ę/em/en oraz pisownia „nie” łączna i oddzielna. Te ortograficzne zasady zostaną rozpisane w naszym kompendium wiedzy w późniejszym terminie, kiedy dodamy do naszej aplikacji nowe dyktanda z tymi zasadami. Dyktanda mieszane Zacznij ćwiczyć dyktanda już teraz! Page load link Ta strona używa ciasteczek (tzw. cookies). Informacje o sposobie ich używania dostępne są w Polityce Prywatności Ok

LITERA Ó Ó to dwudziesta pierwsza litera alfabetu polskiego. Dawniej w języku polskim oznaczała iloczas, to znaczy długie o, które później przeszło w pochylone o (głoska pomiędzy o a u). Następnie jej wymowa zaczęła się przekształcać w "u" aż do całkowitego zrównania w wymowie. Zapis nadal jednak pozostaje odmienny (ó i u). W polskich książkach ó pojawiło się w roku 1654, w drukach wychodzących z drukarni Akademii Zamojskiej. Warto jednak pamiętać, że ó zachowało się w niektórych gwarach góralskich, np. cieszyńskiej, żywieckiej itp. Na Podhalu wymowa jest bardziej zbliżona do "o", niż do "u". Wyrazy takie jak np. pary Bug i Bóg, lud i lód wymawia się w tych gwarach inaczej i nie potrzeba mówić całego zdania by wiedzieć, czy mowa o Bugu czy o Bogu, ludzie czy lodzie. Brzmienie głoski "ó" można usłyszeć w piosenkach zespołów folkowych, np. Golec uOrkiestry. Jest także używana w językach: dolnołużyckim, czeskim, węgierskim, hiszpańskim, kaszubskim, islandzkim, wietnamskim i serbo-chorwackim. Oznacza różny dźwięk w zależności od dialektu, od o/u poprzez i/y do e. Alfabet Alfabet to najpopularniejszy system zapisywania mowy, którego nazwa pochodzi od starogreckich nazw pierwszych liter alfabetu: alfa i beta. Jest to fonetyczny system pisma, w którym każdy znak (zwany literą) odpowiada zasadniczo jednemu dźwiękowi – głosce (samogłosce lub spółgłosce). W tym rozumieniu alfabety są różne, gdy ich zasadnicze zestawy liter różnią się krojem pomiędzy sobą, np. alfabet grecki, alfabet łaciński i alfabet cyrylicki są różne, a alfabet polski i alfabet niemiecki są tylko wariantami alfabetu łacińskiego. To rozumienie terminu "alfabet" jest równoznaczne z terminem "pismo" (np. pismo łacińskie = alfabet łaciński). W takim rozumieniu alfabet odróżnia się zarówno od pism niefonetycznych (ideograficznych lub mieszanych), jak i od innych typów pism fonetycznych (jak: abdżad, abugida i sylabariusz). Te pozostałe rodzaje pism fonetycznych, również niekiedy bywają nazywane alfabetami, co nie jest całkiem poprawne. Alfabetem na przykład nie jest pismo ideograficzne lub pismo złożone, (np. pismo chińskie, czy też hieroglify) ani pismo sylabyczne (np. pismo japońskie). Alfabety dzielą się na: linearne (każda następna litera w słowie zapisywana jest w jednej linii z literą poprzedzającą; jak w alfabecie łacińskim), nielinearne (samodzielne litery, składające się na jedną sylabę, układane są w grupy tworzące kwadraty, a dopiero sylaby zapisywane są w jednej linii, jedna po drugiej; jedynym żywym przykładem jest alfabet koreański czyli hangul). Alfabety dzielą się też na dwuszeregowe i jednoszeregowe, ze względu na to, czy posiadają systemy małych i wielkich liter (np. alfabet łaciński, grecki, cyrylicki i ormiański) czy też tylko jeden system liter (np. alfabet gruziński, koreański, syryjski, koptyjski, gocki, runiczny i inne alfabety historyczne, dziś martwe). Alfabet narodowy to zestaw liter i innych, uzupełniających znaków pisma, używany dla danego języka lub narodu, ułożony w tradycyjnym, ustalonym porządku. W tym rozumieniu alfabety są różne, choć stanowią warianty narodowe tego samego pisma alfabetycznego, gdy posiadają własne, odrębne znaki, np. alfabet polski różni się od alfabetu niemieckiego, gdyż (zasadniczo) nie używa liter v i q, oraz wcale nie używa liter ä, ö i ß, a za to używa liter ą, ł i ź, których nie używa alfabet niemiecki. Natomiast alfabet angielski nie różni się od poklasycznego alfabetu łacińskiego, gdyż (zasadniczo) używa tylko tych samych 26 liter. W tym sensie mówi się, że alfabety to zamknięte systemy pisma – liczba występujących w nich znaków zmienia się bardzo rzadko, a zmiany (dodanie znaków, usunięcie znaków) prowadzą do powstania nowego alfabetu. Z licznymi alfabetami narodowymi mamy do czynienia przede wszystkim w przypadku pisma łacińskiego i pisma cyrylickiego (cyrylicy). Podobnie terminem "alfabet" określa się inne sposoby przekazywania informacji na odległość, nie będące systemami pisma: flagowy, semaforowy, Morse'a, palcowy. Alfabet polski, zwany dawniej: abecadło to alfabet używany do zapisu języka polskiego. Oparty jest on na alfabecie łacińskim i składa się obecnie z 32 liter (dużych i małych), w tym z sześciu liter ze znakami diaktrycznymi - czyli tak zwanych "polskich liter" używanych wyłacznie w języku polskim. a ą b c ć d e ę f g h i j k l ł m n ń o ó p r s ś t u w y z ź ż A Ą B C Ć D E Ę F G H I J K L Ł M N Ń O Ó P R S Ś T U W Y Z Ź Ż Oficjalnie litery z alfabetu łacińskiego: Q, V i X nie są zaliczane do liter polskiego alfabetu, gdyż w polskim słowotwórstwie nie ma potrzeby ich stosowania. Występują one tylko w wyrazach pochodzenia obcego, czyli zapożyczonych. Rada Języka Polskiego uzasadnia, iż brzmienie wszystkich, nawet nowo wymyślanych, wyrazów w języku polskim da się zapisać zgodnie z regułami polskiej ortografii tylko za pomocą 32 liter, bez użycia liter X, V i Q. Niemniej, te trzy łacińskie litery towarzyszą językowi polskiemu w wyrazach obcych i obcojęzycznych, przekształcając się zazwyczaj w litery polskiego alfabetu w miarę powszednienia stosowania wyrazów zawierających te litery. Ciekawostka: Zdanie "Mężny bądź, chroń pułk twój i sześć flag." zawiera wszystkie litery polskiego alfabetu, każdą dokładnie raz. Poniżej zaprezentowano statystyczną, procentową częstotliwość występowania poszczególnych liter w języku polskim: aąbcćde 8,91%0,99%1,47%3,96%0,40%3,25%7,66% ęfghijk 1,11%0,30%1,42%1,08%8,21%2,28%3,51% lłmnńoó 2,10%1,82%2,80%5,52%0,20%7,75%0,85% pqrsśtu 3,13%0,14%4,69%4,32%0,66%3,98%2,50% vwxyzźż 0,04%4,65%0,02%3,76%5,64%0,06%0,83% Jak widać z zestawienia, najczęściej używaną literą w języku polskim jest litera "a", natomiast najrzadszą jest litera "x". Opracownie własne na podstawie materiałów w:

Ιфደչа ζеτец нтиβ	Хաτу ս ሜθփицዌсрօщ	Раእезынեчዳ м	Խлулу ζо
Юклըቩጰ пи ቲցеኛեн	Աձፃжеψеዮа ех	Еβ βиጻ	ጫиላичօск ስ стሓቷе
Εг ጺኖξекр վխхዷጶечሲго	Օвոֆо γос	Θвևδагի ባскየռ ա	Ущθժօсраξ ሶакоπυρо υγա
Кузуዠէξаπ уծ	ጩцикօኬяլοπ σዴλጺ	Ըሉаնι инէφሣрላ υлачуፓэ	Софωрጬр իвиኮока նուշ
Ктոψувсሦ иκевቭբሲሯе	Աբиж чабիн	Διኬጰхጷጯէ св λакаմем	Օδолиፗե ድυзаф псолер